Tradycje Wielkiej Nocy

Te najważniejsze w kościele katolickim święta, to także czas obfitujący w moc zwyczajów i tradycji.

Przede wszystkim pisanki, bo jajko to przecież symbol życia i wiosennego odrodzenia. Wielkanocny zwyczaj zdobienia jaj znany jest od stuleci. Najstarsze polski pisanki pochodzą z X wieku z wykopalisk na Opolszczyźnie i w okolicach Wrocławia. Do dzisiaj pisanki powstają przez barwienie w wywarach roślin-łupinach cebuli, kwiatach malwy, listkach jemioły lub młodego żyta. Pięknie wyglądają również te zdobione metodą batikową z udziałem wosku. Małe dzieci zdobią jajka barwnikami, malują farbkami lub przyklejają na nich naklejki i ozdoby pasmanteryjne.

Wielkanocne wypieki. Słodkim symbolem Wielkanocy są oczywiście puszyste babki, a także słynne mazurki, czyli słodka masa na kruchym spodzie, ozdobiona lukrem, konfiturą, marcepanem lub czekoladą. Ten ostatni przysmak przywędrował do nas z Turcji. Na wielkanocnych stołach goszczą również serniki, a także ich wschodnie odmiany paschy z dużą ilością bakalii.

Wielka Sobota to tradycyjnie święcenie pokarmów na wielkanocny stół. W tradycji chrześcijańskiej zwyczaj ten sięga VII wieku, a w Polsce zadomowił się w średniowieczu, około XIV wieku. Niegdyś święcono także pokarmy w domach. Obecnie przygotowujemy symboliczny koszyczek ,w którym oprócz kolorowych pisanek świecimy baranka (symbol zmartwychwstałego Chrystusa)- cukrowego, z masła lub z ciasta oraz chleb, sól, wędliny często chrzan. Maluchy lubią dokładać do nich czekoladowe jajeczka i zajączki.

Niedziela wielkanocna, rozpoczyna się właściwie już w sobotę po zmroku. W niektórych parafiach bowiem już wieczorem odbywają się tradycyjne procesje rezurekcyjne. Zawsze towarzyszy im dźwięk dzwonów, a czasem i innych hałasujących instrumentów obwieszczających zmartwychwstanie Jezusa. Najważniejszym wydarzeniem jest wspólne, rodzinne śniadanie wielkanocne na którym oczywiście króluje ”święconka”. Nie brakuje też białej kiełbasy, żurku, sałatek, pieczonych mięs i oczywiście jajek oraz wyżej wspomnianych wielkanocnych wypieków.

Poniedziałek wielkanocny to tradycyjny śmigus-dyngus. Dawniej, głównie na wsiach panował wtedy ogromny rwetes,a woda lała się obficie. Już Słowianie uważali,że oblewanie wodą sprzyja płodności, dlatego brali na cel przede wszystkim panny na wydaniu, a wówczas zwyczaj nabierał charakteru matrymonialnego. Obecnie, zwyczaje te są kultywowane w całej Polsce w różnych odmianach. A może młodzi zechcą zastosować zasadę z XVII wieku opisana przez Jędrzeja Kitowicza”Amanci dystyngowani, chcąc tę ceremonią odprawić ...bez przykrości, oblewali je (panny)lekko różaną lub inną pachnącą wodą po ręce...”.I taki dyngus wraz z życzeniami zdrowych świąt serdecznie polecamy.

Informacje zaczerpnięto z książki:

Willman, Anna. Tradycje i zwyczaje wielkanocne/Bielsko Biała: Dragon, 2020

Po więcej wielkanocnych inspiracji zapraszamy oczywiście do biblioteki! Jak widać ciekawych tytułów u nas nie brakuje.