Rak piersi – co warto wiedzieć?
Rak piersi to nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka przewodów lub zrazików gruczołu sutkowego. Choć najczęściej występuje u kobiet, może również dotyczyć mężczyzn. Nieleczony prowadzi do zgonu, a jego tempo rozwoju zależy od cech biologicznych.
W Polsce rak piersi pozostaje najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym u kobiet – każdego roku rozpoznaje się go u ponad 20 tysięcy pacjentek. Mimo niepokojących statystyk, wcześnie wykryty rak piersi jest wyleczalny w ponad 90% przypadków.
Objawy, których nie wolno lekceważyć:
- wyczuwalny guzek lub zgrubienie w piersi
- zmiana kształtu lub rozmiaru piersi
- wciągnięcie brodawki sutkowej
- wyciek z brodawki (zwłaszcza krwisty)
- zmiany skórne (zaczerwienienie, „skórka pomarańczowa”, owrzodzenie)
- powiększone węzły chłonne pod pachą
Każdą niepokojącą zmianę powinien ocenić lekarz – nie warto zwlekać z konsultacją.
Czynniki ryzyka raka piersi to m.in.:
- wiek (ryzyko wzrasta po 35. roku życia, najwyższe jest między 50. a 70. rokiem życia)
- historia rodzinna nowotworów piersi lub jajnika
- czynniki hormonalne (np. wczesna pierwsza miesiączka, późna menopauza, brak potomstwa)
- styl życia (brak aktywności fizycznej, otyłość, spożywanie alkoholu)
Warto pamiętać, że u około 75% chorych nie występują żadne znane czynniki ryzyka – dlatego profilaktyka jest ważna dla każdej osoby.
Profilaktyka – pierwszy krok do zdrowia
Profilaktyka raka piersi to działania, które zmniejszają ryzyko zachorowania lub umożliwiają wczesne wykrycie choroby. Kluczowe znaczenie ma obserwacja własnego ciała i regularne kontrole lekarskie.
Podstawowe elementy profilaktyki:
- samobadanie piersi – raz w miesiącu, najlepiej kilka dni po miesiączce
- badanie palpacyjne u lekarza – raz w roku
- USG piersi – szczególnie u kobiet w wieku 20–40 lat, co 1–2 lata
- mammografia – dla kobiet w wieku 45–74 lat, co 2 lata (bezpłatnie, bez skierowania, w ramach programu NFZ)
- zdrowy styl życia – aktywność fizyczna, zbilansowana dieta, unikanie używek.
Rak piersi to nie tylko babska sprawa
Mimo iż rak piersi najczęściej dotyka kobiety, jego skutki odczuwa cała rodzina. Dlatego mężczyźni – jako partnerzy, ojcowie, synowie, bracia czy przyjaciele – mogą odegrać kluczową rolę w profilaktyce i wczesnym wykrywaniu choroby.
Wiele kobiet odkłada badania „na później” – z braku czasu, z obawy przed diagnozą, z niepewności. W takich momentach słowa wsparcia i zachęty ze strony bliskich mogą przełamać lęk i zmobilizować do działania.
Choć stanowi mniej niż 1% przypadków, rak piersi może wystąpić także u mężczyzn. Objawy są podobne jak u kobiet– guzki, zgrubienia, zmiany w wyglądzie brodawki lub skóry. Niestety, mężczyźni często zgłaszają się do lekarza zbyt późno, nie podejrzewając u siebie tej choroby.
Różowa wstążka – symbol października
Różowa wstążka to znak solidarności z osobami chorującymi na raka piersi. Symbolizuje nadzieję, wsparcie i edukację zdrowotną.
Pamiętaj:
- nie odkładaj badań na później
- mów o profilaktyce bliskim
- zachęcaj inne kobiety do działania.
- W październiku – i przez cały rok – wybieraj zdrowie.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej o profilaktyce i leczeniu nowotworów, odwiedź Narodowy Portal Onkologiczny dostępny pod adresem onkologia.gov.pl
