31 maja obchodzimy Światowy Dzień bez Tytoniu. Święto zostało ustanowione przez Światową Organizację Zdrowia, a jego celem jest zwrócenie uwagi na powszechny problem społeczny, jakim jest palenie papierosów i używanie wyrobów nikotynowych.
Tegoroczna kampania, przebiegająca pod hasłem „Demaskowanie atrakcyjności wyrobów tytoniowych i nikotynowych” koncentruje się na ujawnieniu strategii stosowanych przez przemysł tytoniowy i nikotynowy w celu uczynienia swoich szkodliwych produktów atrakcyjnymi, szczególnie dla młodych osób.
Rynek oferuje wiele różnych produktów, w tym: papierosy tradycyjne, papierosy ręcznie skręcane, e-papierosy, tytoń podgrzewany, fajki tradycyjne, fajki wodne i woreczki nikotynowe. Ich masowe używanie jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia publicznego – szczególnie dla dzieci i młodzieży. W ostatnich latach bardzo popularne wśród młodzieży stały się e-papierosy.
Jak podają badania GYTS z 2022 r. :
- 11,7% polskiej młodzieży w wieku 13-15 lat pali tradycyjne papierosy;
- 22,3% polskiej młodzieży w wieku 13-15 lat używa papierosów elektronicznych;
co wskazuje na rosnącą popularność e-papierosów w tej grupie społecznej.
E-papierosy zyskały popularność jako rzekomo mniej szkodliwa alternatywa dla tradycyjnych papierosów. Wbrew popularnym mitom, e-papierosy nie są bezpieczne. W większości zawierają nikotynę – silnie uzależniającą substancję, która może negatywnie wpływać na rozwijający się mózg nastolatków, prowadząc do zaburzeń koncentracji i gorszych wyników w nauce.
Inne niekorzystne zmiany w organizmie, które niesie za sobą używanie e – papierosów to:
- podrażnienie oczu, błony śluzowej gardła i jamy ustnej;
- kontaktowe zapalenie skóry, oparzenia;
- EVALI – ostre uszkodzenie płuc charakterystyczne dla użytkowników e-papierosów;
- krwawienie do pęcherzyków płucnych;
- zarostowe zapalenie oskrzelików;
- wzrost ryzyka zachorowania na nowotwory.
Przemysł tytoniowy stosuje różnorodne strategie marketingowe, aby przyciągnąć młodzież do e-papierosów, w tym:
- projektuje urządzenia przypominające modne gadżety;
- oferuje atrakcyjne smaki, np. owoców czy słodyczy;
- promuje produkty jako „mniej szkodliwe” lub „nowoczesne”;
- organizuje kampanie w mediach społecznościowych z udziałem influencerów;
- promuje przekaz podkreślający „wolność wyboru” czy „styl życia”.
Takie działania to celowa manipulacja – przemysł tytoniowy uzależnia od swoich produktów nowe pokolenia i zapewnia sobie stałych klientów.
Co możesz zrobić?
- Jeśli jesteś rodzicem lub opiekunem: rozmawiaj z dziećmi o zagrożeniach związanych z e-papierosami i bądź wzorem do naśladowania.
- Jeśli jesteś nauczycielem i wychowawcą: włącz tematykę szkodliwości e-papierosów do zajęć edukacyjnych.
- Jeśli jesteś uczniem: bądź świadomy manipulacji marketingowych i podejmuj mądre decyzje dotyczące zdrowia.
- Jeśli potrzebujesz pomocy w rzuceniu palenia, możesz skorzystać z infolinii: 801 108 108 – Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym, czynnej od poniedziałku do piątku: 09.00 – 21.00.
