HIV od lat dotyka miliony osób na całym świecie. W 2024 roku:
• 40,8 mln osób żyło z HIV;
• 630 tys. osób zmarło z przyczyn związanych z HIV;
• rozpoznano 1,3 mln nowych zakażeń HIV.
Według Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny, od wdrożenia badań w 1985 r. do 31 grudnia 2024 r. stwierdzono zakażenie HIV u 35.175 obywateli Polski i u osób innego obywatelstwa przebywających na terenie Polski. Ogółem odnotowano 4.377 zachorowań na AIDS; 1.518 chorych zmarło. Codziennie w Polsce średnio ponad 5 osób dowiaduje się o swoim zakażeniu.
Zakażenie HIV oznacza, że w organizmie człowieka znajduje się wirus nabytego niedoboru odporności. Wirus mnoży się, a następnie niszczy układ odpornościowy zakażonej osoby, który po pewnym czasie przestaje chronić organizm przed innymi chorobami. Zakażenie HIV nie daje charakterystycznych objawów. Są one podobne do objawów grypowych, a po ich ustąpieniu następuje okres bezobjawowego nosicielstwa.
AIDS to zespół nabytego niedoboru odporności, stanowi końcowy etap nieleczonego zakażenia HIV. Postępujące osłabienie odporności prowadzi do wystąpienia objawów chorób uznanych za wskaźnikowe choroby AIDS. Zalicza się tu wiele zakażeń oportunistycznych oraz różne typy nowotworów. AIDS występuje po wielu latach trwania infekcji HIV u osób, które o swoim zakażeniu nie wiedzą. Z kolei osoby, które wiedzą o swoim zakażeniu objęte są terapią antyretrowirusową, która może pomóc w zapobieganiu wystąpieniu AIDS. Na dzień 25.11.2025 r. leczeniem ARV w Polsce objętych było ok. 21 819 pacjentów, w tym 128 dzieci.
Wirus HIV przenosi się trzema drogami:
- Seksualną, czyli przez kontakty seksualne. Badania dowodzą, że stosowanie prezerwatyw zmniejsza ryzyko zakażenia HIV nawet o 80-95%.
- Krwiopochodną, czyli poprzez krew. Dzieje się tak, gdy zakażona krew jest przetaczana albo dostanie się na skórę, która jest uszkodzona, na błonę śluzową, na narządy płciowe lub zostanie wstrzyknięta podczas używania wspólnych z innymi osobami igieł i strzykawek.
- Wertykalną. Podczas ciąży, porodu lub karmienia piersią wirus przenosi się z zakażonej matki na jej dziecko. Dlatego też kobiety planujące ciążę lub będące w ciąży, a także przyszły ojciec, powinni wykonać test w kierunku HIV.
HIV może dotyczyć każdego, niezależnie od płci, wieku, orientacji, czy stylu życia. Zakażenie HIV nie jest jednak wyrokiem. Osoba, która dowie się o zakażeniu odpowiednio wcześnie, ma szansę uchronić się przed rozwinięciem pełnoobjawowego AIDS. Szybkie rozpoczęcie leczenia pozwala żyć długo i zdrowo, chroni przed rozwinięciem AIDS i minimalizuje ryzyko przeniesienia wirusa na innych. Dlatego warto przetestować się w kierunku zakażenia HIV. Bezpłatnie, bez skierowania i anonimowo test w kierunku HIV można wykonać w jednym z punktów konsultacyjno-diagnostycznych (PKD). Punkty PKD działają we wszystkich województwach. Ich lista dostępna jest na stronie https://pkd.aids.gov.pl
1 grudnia zachęcamy do włączenia się do obchodów Światowego Dnia AIDS poprzez przypięcie do ubrania lub/i udostępnianie poprzez swoje kanały informacyjne (media społecznościowe, strony internetowe) Czerwonej Kokardki – symbolu solidarności z osobami żyjącymi z HIV, chorymi na AIDS i ich rodzinami/ bliskimi.
