13 listopada w bibliotece w Olesnicy odbył się kolejny wykład dla rodziców w ramach projektu edukacyjnego "Korki z życia – zdrowie psychiczne nastolatków".
Okres nastoletni w życiu człowieka to intensywny czas poszukiwania własnej tożsamości i zainteresowania seksualnością, więc warto wiedzieć, jak rozmawiać z młodymi o tym ważnym temacie i rozumieć to zjawisko wielopoziomowo. Rozwój seksualny nastolatków obejmuje bowiem wiele poziomów:
- biologiczny (zmiany w ciele, hormonalne dojrzewanie),
- emocjonalny (pierwsze zakochanie, potrzeba bliskości),
- społeczny (wpływ rówieśników, mediów, norm społecznych),
- tożsamościowy (poczucie płci, orientacja, granice).
Jeśli weźmiemy pod uwagę, jak wielu poziomów funkcjonowania w życiu dotyka temat seksualności, to wiedza na ten temat i znajomość siebie i swoich potrzeb ma ogromny wpływ na to, czy jest się szczęśliwym czy nie. Specjaliści - Zuzanna Krupa i Mateusz Kur - opowiedzieli o tym, czym jest seksualność człowieka i jak rozumieć różne jej warstwy w oparciu o model Martina Seligmana. Istotą seksualności jest bowiem to, że obejmuje ona zarówno fizyczne, psychiczne, jak i społeczno-kulturowe aspekty funkcjonowania człowieka.
Pięć warstw seksualności według modelu Seligmana to:
- Tożsamość płciowa, czyli nasze wewnętrzne i autonomiczne poczucie bycia kobietą, mężczyzną, osobą niebinarną lub inną płcią. Tożsamość płciowa może być zgodna z płcią przypisaną przy urodzeniu (cispłciowość) lub się od niej różnić (transpłciowość).
- Tożsamość seksualna (orientacja seksualna), która określa, do kogo odczuwamy pociąg (seksualny i emocjonalny) – czy do osób tej samej (osoby homoseksualne), przeciwnej (osoby heteroseksualne) lub różnych płci (osoby biseksualne).
I tutaj ważna kwestia, bo zarówno tożsamość płciowa, jak i orientacja seksualna nie są kwestią osobistego wyboru i nie można ich zmienić!
Kolejne warstwy seksualności w modelu Seligmana to:
- Preferencje seksualne, czyli świadome wybory dotyczące konkretnych praktyk seksualnych.
- Rola płciowa, czyli sposób, w jaki dana osoba postrzega i odgrywa rolę płciową w społeczeństwie. Na ten aspekt seksualności mają wpływ normy społeczno-kulturowe i religijne, określające oczekiwania wobec danej płci.
- Realizacja seksualna, która obejmuje fizyczną realizację potrzeb seksualnych, ale także zdolność do budowania relacji interpersonalnych i kontaktu z drugą osobą. Ta warstwa może dotyczyć satysfakcji z życia seksualnego, intymności, bliskości, a także sposobów radzenia sobie z własnymi popędami.
Co zrobić, żeby móc porozmawiać z nastolatkiem na ten temat?
Warto budować zaufanie w relacji i być otwartym na rozmowę, nie oceniać, być rodzicem ciekawym perspektywy swojego dziecka. Czytać sprawdzone źródła wiedzy na temat ludzkiej seksualności - oparte o wiarygodne badania naukowe, a nie mity! A jeśli nie czujemy się na siłach, żeby zainicjować rozmowę na ten trudny temat, to zawsze warto sięgnąć po wartościową książkę, którą można podsunąć nastolatkowi, żeby była ona dobrym pretekstem do dalszej rozmowy.
Część książek polecanych przez naszych specjalistów jest dostępna w naszym księgozbiorze. Polecamy m.in.:
- N. Brochmann i E. Stokken Dahl, "Dziewczyńskie sprawy. Przewodnik po dojrzewaniu i Chłopackie sprawy. Przewodnik po dojrzewaniu",
- B. Pietruszczak, "Moje ciałopozytywne dojrzewanie" (dla chłopców i dla dziewczynek),
- A. Stein, "Nowe wychowanie seksualne",
- I. Jąderek, "Zmieniam się. Co się ze mną dzieje podczas dojrzewania".
Wykład został realizowany w ramach bibliotecznego projektu edukacyjnego "Korki z życia – zdrowie psychiczne nastolatków", który jest współfinansowany ze środków Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii działającej przy Urzędzie Miasta w Oleśnicy.
