Najłatwiej zarazić się można w czasie wzmożonej aktywności kleszczy, przypadającej od maja do listopada, przy czym największa liczba zachorowań – 80% przypada na czerwiec i lipiec.
Do najczęściej rozpoznawanych chorób w Polsce należą borelioza oraz kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). Zakażenie boreliozą w początkowej fazie przebiega bezobjawowo. Widoczne objawy w postaci okrągłego rumienia pojawiają się w ciągu kilku tygodni od ukąszenia. Zakażeniu towarzyszyć mogą również objawy grypopodobne, senność, zaburzenia równowagi.
Przy braku leczenia rumienia wędrującego, może dojść do zakażeń rozsianych, dając objawy ze strony układu kostno-stawowego, ośrodkowego układu nerwowego, układu krążenia. Nie wszystkie kleszcze są nosicielami bakterii boreliozy. Liczba zakażonych osobników w Europie to średnio 34%, a w Polsce 25% (najwięcej we wschodnich i centralnych regionach kraju).
Objawy kleszczowego zapalenia mózgu występują dwuetapowo: w pierwszych tygodniach po ugryzieniu mogą pojawić się dolegliwości przypominające grypę, a po kilku dniach towarzyszyć im mogą symptomy ze strony układu nerwowego – utrata przytomności, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, mogących prowadzić do trwałych powikłań neurologicznych.
Kleszczowe zapalenie mózgu to groźna choroba wirusowa, na którą nie ma leku. Jedynym sposobem zabezpieczenia siebie i swoich bliskich jest profilaktyka, a najlepszą jej formą jest obecnie szczepienie.
Obecność kleszczy nie powinna być powodem rezygnowania z aktywności na świeżym powietrzu. Warto jednak odpowiednio zabezpieczyć się zanim udamy się do lasu, na łąkę czy nad wodę. Zadbajmy o odpowiednie ubranie – koszulę z długim rękawem, długie spodnie, zakryte buty, nakrycie głowy. Wybierając jasną odzież szybciej i łatwiej dostrzeżemy pajęczaka. Dodatkowym zabezpieczeniem są środki odstraszające kleszcze (repelenty), stosowane zgodnie z zaleceniami producenta.
Co zrobić, gdy na ciele znajdziemy kleszcza?
Najważniejsze jest, żeby go jak najszybciej usunąć, ponieważ im krócej kleszcz bytuje w skórze, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że zostaniemy zarażeni chorobami, które przenosi.
Znalezionego na skórze kleszcza nie wolno niczym smarować (masłem, innymi tłuszczami, alkoholem czy innymi substancjami). Stosowanie tego typu metod zwiększa ryzyko wydalenia przez kleszcza materiału zakaźnego w obrębie skóry.
Jak usunąć kleszcza?
Do usunięcia kleszcza można użyć pęsety lub innych zestawów dostępnych w aptece, chwytając go jak najbliżej skóry i zdecydowanym ruchem pociągając ku górze. Miejsce ukłucia należy zdezynfekować i przez kilka tygodni obserwować. Jeśli pojawią się niepokojące objawy np. osłabienie, gorączka, zaczerwienienie skóry należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
